PO Management

Werkdruk

Vorige week kwam ik een oproep tegen om lid te worden van een nieuwe Facebookgroep: Werkdruk in het onderwijs. ‘Ervaar je als docent een hoge werkdruk? Dan ben je zeker niet de enige. Deze groep is voor docenten om met elkaar ervaringen uit te wisselen over werkdruk. Nodig vooral collega-docenten uit voor deze pagina!’ Interessanter dan de Facebookgroep zelf waren de reacties die eronder stonden: ‘Dan kunnen we het er in het weekend over hebben, om te zorgen dat de werkdruk minder wordt... Of elkaar vertellen hoe zwaar we het hebben’, of nog opvallender: ‘Ik ervaar geen werkdruk meer. We hebben een goede leidinggevende op onze school.’

Klimaatmars

Het lerarentekort verstoort steeds merkbaarder het klimaat. Het water staat schooldirecteuren tot aan de lippen, de gemoederen raken oververhit, het zweet breekt uit in menige school… De stormen zijn allang het niveau ‘in een glas water’ voorbij.

Implementeren is verbinden

Van e-learning voor leerkrachten wordt nog wel eens gedacht dat de drempel hoog is – je zou heel digitaalvaardig moeten zijn – en de effecten minimaal. In het bedrijfsleven en de wetenschap weet men al jaren dat e-learning een effectief en efficiënt middel is om professionele kennis en vaardigheden te ontwikkelen en up-to-date te houden. Ook voor complexe taken kan e-learning verhelderend werken. In de professionaliseringsslag in het onderwijs waren we tot nu toe wat afwachtend, maar door de positieve ervaringen van de afgelopen paar jaar neemt e-learning nu ook hier een vlucht.

Gesprek op voeten

Het is niet altijd gemakkelijk, maar we doen ons uiterste best om van ons register een sterk merk te maken. We zijn zes jaar bezig en nog steeds volop in ontwikkeling. Het debat staat daarbij centraal. Onlangs vond in het Spoorwegmuseum de eerste brainstormbijeenkomst plaats over aanpassing van de beroepsstandaard onder de titel ‘Een sterk staaltje schoolleiderschap’. Welke eisen stelt een beroepsstandaard aan de schoolleider? Hoe blijft hij (zij natuurlijk ook) op en top geëquipeerd voor zijn functie? Het werd bijzonder gewaardeerd dat ook minister Arie Slob bij deze bijeenkomst aanwezig was. Daarmee geeft hij er blijk van dat hij deze beroepsgroep zeer serieus neemt.

Vreemd maar waar

Geen betonblokken meer in wasmachines, maar een tank die gevuld wordt met water als de machine op z’n plaats staat. Deze ontdekking van onderzoekers van de Nottingham Trent University is een zegen voor wasmachineverkopers, lees bezorgers en verhuizers. Met die gevulde watertank schijnt de machine net zo stabiel te zijn als met een conventioneel contragewicht. Als u ooit een machine de trap op hebt getild, weet u wat voor een prachtige uitvinding dit is.

Flipping de observatie

Er zijn veel observatieformulieren in omloop om de lespraktijk te evalueren. Ook ik gebruik tijdens audits een standaardformulier. Deze formulieren zijn voor het grootste deel gericht op het handelen van de leraar: wat is zichtbaar ten aanzien van pedagogisch handelen, het klassenmanagement en de structuur van de les, de opbouw en inhoud van de instructie, de afstemming op verschillen tussen leerlingen. De beoordeling kan dan snel leiden tot een tweepuntsschaal: wel of niet gezien?

Aan het eind van de les moet je echter soms constateren dat je veel van de kenmerken op het observatieformulier waargenomen hebt, maar dat je twijfelt of de leerlingen wel iets geleerd hebben. De leerkracht past veel kenmerken toe, maar was het voor de leerlingen eigenlijk wel een goede, zinvolle les? Hebben ze iets geleerd?

Recht op...

Binnen onze stichting zijn we druk bezig met het opstellen van een nieuw strategisch beleidsplan. Onderdeel daarvan is de omschrijving van onze beloftes. In het concept staan deze beloftes omschreven als rechten. Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving, ieder kind heeft recht op passend onderwijs, enzovoort.

Tijdens de bijeenkomsten over het beleid ontstond een mooie discussie. Men vroeg zich af of ‘recht op’ wel ‘recht doet’ aan de inspanningen die op school geleverd worden. 
Ontstaan er bijvoorbeeld geen eindeloze discussies over wat veilig en wat passend is? Gaan ouders niet op de loop met die rechten? Anderen vonden de formulering juist weer heel sterk: ‘Hier staan we immers voor.’

Wildcard

Eind september bezochten ongeveer 200 schoolleiders Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Lekker met z’n allen aapjes kijken en praten over het thema dat we samen geformuleerd hebben: hoe ga je als schoolleider om met de maatschappelijke trends en ontwikkelingen. Geen geringe opgave. Alles verandert zo razendsnel. Thema’s als internationalisering, diversiteit en tweedeling, flexibilisering en individualisering hebben grote invloed op ons toekomstige onderwijs.

Gelukkig zorgt niet iedere trend voor een aardverschuiving. De inleiders die spraken over het thema ‘techniek’ staken de schoolleiders een hart onder de riem door te zeggen dat het hierdoor eerder gemakkelijker dan moeilijker wordt.

Verbindend leiderschap

Kersti Kaljulaid. Ze is van 1969, heeft een gezin met vier kinderen en is oma. Op haar 46e werd ze president van Estland. Ze heeft kennis van zaken, een visie op de toekomst van haar land en een groot hart voor kinderen.

Met zo’n 700 schoolleiders luisterde ik op 18 oktober naar haar openingstoespraak op de tweejaarlijkse conferentie van de European School Heads Association. Die vond dit keer plaats in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Dit land maakte tot begin jaren negentig nog onderdeel uit van de Sovjet-Unie. Ondertussen timmert Estland keihard aan de weg van ontwikkeling, waarbij onderwijs gezien wordt als katalysator voor welvaart én welzijn.

De basis op orde

Op 7 november verscheen het adviesrapport van de Onderwijsraad Ruim baan voor leraren, een nieuw perspectief op het leraarschap. De website van de Onderwijsraad vermeldt: ‘De Tweede Kamer heeft de Onderwijsraad de volgende adviesvraag gesteld: Hoe kunnen opleidings- en arbeidsstructuur zo worden vormgegeven dat ze op termijn bijdragen aan zowel voldoende als goede leraren? De raad introduceert een nieuwe kijk op het beroep die leidt tot ingrijpende aanpassingen in de opleidingsen arbeidsstructuur.’