Leren van en met elkaar
Dat het rap gaat, blijkt ook wel uit het feit dat de beroepsstandaard inmiddels algemeen erkend wordt en dat is met name bijzonder omdat het geen wet is, maar een zelfopgelegde norm. In de nieuwe cao zijn daar ook afspraken over gemaakt. Wie in 2018 niet geregistreerd is, mag in feite zijn beroep niet meer uitoefenen. Stond er eerst nog in dat het rechtspositionele gevolgen kan hebben, nu zijn daar dus concrete afspraken over gemaakt.
Ook hebben we grote stappen voorwaarts gemaakt als het gaat om de herregistratie. Voor iedereen die geregistreerd is, gaat dat traject nu al lopen. Ook invulling hiervan hebben we weer samen met honderden schoolleiders en andere deskundigen opgesteld. Professionalisering in het kader van de herregistratie is uiteraard ook gebaseerd op de beroepsstandaard, aangevuld met wat schoolleiders en andere belanghebbenden, zoals bestuurders, leerkrachten en ouders, op dit moment belangrijke ontwikkelingen vinden. Geregistreerde schoolleiders kunnen kiezen uit zeven thema’s:
- Persoonlijk leiderschap
- Kennis- en kwaliteitsontwikkeling
- In relatie staan tot de omgeving
- Omgaan met verschillen
- Regie en strategie
- Leidinggeven aan verandering
- Toekomstgericht onderwijs.
Deze thema’s vallen weer uiteen in allerlei subthema’s en overlappen elkaar ook deels. Daar kunnen schoolleiders flexibel mee omgaan. Uit de zeven thema’s kan een schoolleider naar believen drie onderwerpen kiezen.
Uiteraard moeten schoolleiders in de vier jaar durende herregistratieperiode verslag doen van hun vorderingen.Maar hoe ze zich ontwikkelen, bepalen ze zelf. Ze kunnen een formele opleiding doen en dit met een certificaat afsluiten, maar we geven ook ruim baan aan het informele leren. Bij informeel leren speelt het leren in de praktijk een grote rol. Wanneer je een verandering door wilt voeren in de school en in het kader daarvan een school bezoekt die al wat verder is op dat gebied, kan dit daar bijvoorbeeld ook onder vallen. Onderzoek heeft uitgewezen dat je van je omgeving heel veel, zo niet het meeste leert. Het was een uitdrukkelijke wens van het onderwijsveld om hier ook gevolg aan te geven. En dus proberen we nu in meerdere pilots dit informele leren handen en voeten te geven in het register. Belangrijke vraag hierbij is: hoe kunnen we dit informele leren zichtbaar maken?
Een hoogleraar van de Universiteit van Leuven en Maastricht adviseert ons hoe we de opgedane kennis en vaardigheden ook in peerreviews met andere schoolleiders kunnen kwalificeren. Dat zou dan deels schriftelijk en deels mondeling moeten gebeuren.
En omdat iedereen ooit beoordeeld wordt én ook beoordelaar is, snijdt het mes aan twee kanten. Op zich is dit natuurlijk al weer een vorm van informeel leren. Je leert van elkaar en met elkaar. Precies zoals het register wil zijn: voor en door.
Deze column is geschreven door
Ursie Lambrechts, Schoolleidersregister PO
Ursie Lambrechts (1955) is bestuursvoorzitter van het Schoolleidersregister PO, een initiatief van de PO-Raad en onderwijsvakorganisaties AVS, AOb en CNVO. De Stichting Schoolleidersregister PO is een onafhankelijke organisatie die de kwaliteit van schoolleiders bewaakt, borgt en stimuleert.
,,Schoolleiders spelen een cruciale rol in de kwaliteit van het onderwijs voor onze kinderen. Door de groei aan verantwoordelijkheden staan zij, samen met de schoolbesturen, voor nieuwe inhoudelijke, organisatorische en strategische keuzes’’, aldus Lambrechts. ,,Schoolleidersregister PO is er om hen te ondersteunen en te prikkelen tot goed vakmanschap en onderlinge kennisdeling. Schoolleiders hebben een prachtig beroep met hoge eisen. Daar valt veel eer aan te behalen.’’
Lambrechts studeerde Kunstgeschiedenis en Onderwijskunde aan de tegenwoordige Radboud Universiteit Nijmegen. Ze was zeven jaar lid van de Provinciale Staten van Noord-Brabant. Van 1994 tot 2006 zat ze namens D66 in de Tweede Kamer. Ze was onder andere woordvoerder onderwijs. Lambrechts was verder voorzitter van de Evaluatie- en Adviescommissie Passend Onderwijs. Op dit moment is zij lid van de Onderwijsraad.
