Zes stappen voor een succesvol proces
Mijn passie voor betekenisvol onderwijs heeft ertoe geleid dat ik betrokken ben geweest bij veel mooie projecten. Ieder project is uniek, want een project is pas succesvol als het in lijn is met de gedeelde overtuigingen van de organisatie en passend bij de eigen ambitie en omstandigheden. Toch herken ik zes stappen die voorwaardelijk zijn voor een succesvol proces.
Stap 1; Verwoord de essentie
Noem het de visie, de kernboodschap, “WHY” (S.Sinek), maar maak expliciet waar jullie school voor staat. Het is belangrijk dat deze boodschap begrijpelijk en herkenbaar is, dus geen papieren tijger maar krachtige tekst, slogan of tekening. Het is belangrijk dat iedereen zich kan verbinden aan deze kerngedachte. Heb er vertrouwen in dat iedereen in het onderwijs een passie deelt. Soms is deze wat zoekgeraakt en zijn we gaan denken dat onderwijs bestaat uit methoden, verantwoorden en toetsen.
Stap 2; Kracht van de organisatie
Het inzetten van de kracht van de organisatie is een belangrijk middel om een project succesvol te maken. Waar zijn jullie trots op? Wat doen jullie heel goed? Dit maakt jullie uniek. Het inzetten van deze krachten maakt het aangaan van een vernieuwingsproject minder spannend. Want je kunt je eigen kwaliteiten inzetten in het proces.
Stap 3; Beschrijf het eindresultaat
“Start with the end in mind.”
(S.Covey)
Beschrijf hoe het eindresultaat eruitziet, wat hebben we gecreëerd als we klaar zijn? Dit is een mooie stap, want dit gaat over dromen. Met deze stap zorg je ervoor dat de verwachtingen over het eindresultaat voor iedereen helder zijn. Het zetten van deze stip op de horizon maakt het project betekenisvol, je weet waar je het voor doet. Dit is ook de fase van keuzes maken, want met het beschrijven van het eindresultaat beschrijf je ook wat het niet is.
Stap 4; Bepaal de structuur
Dit is de blauwere kant van het succesvol organiseren van een project. Het bepalen van de structuur gaat over het inrichten van de projectorganisatie.
Wie is opdrachtgever, de regievoerder, projectleider?
Op welke manier organiseren we medezeggenschap?
Hoe gaan we iedereen betrekken?
Stap 5; Maak een plan
Het maken van het plan gaat over het beschrijven van alles wat er moet gebeuren om het eindresultaat te realiseren. Vervolgens ga je al deze activiteiten plaatsen op een tijdlijn. Zorg ervoor dat dit geen papieren exercitie is van de projectleider, maar doe dit samen. Door alle activiteiten op een post-it te zetten en een fysieke tijdlijn te maken ontstaat er rust. We zijn er in het onderwijs heel goed in om vanuit bevlogenheid iets te starten, zonder plan. Hierdoor is het voor niemand duidelijk wat het heeft opgelevert en kun je successen niet vieren. Door het bieden van een lange termijn perspectief vanuit een gedeelde strategie ontstaat er overzicht en vertrouwen vanuit de organisatie.
Stap 6; TOON LEF!!
Heb je het nog nooit gedaan? Dan kun je het waarschijnlijk!
(vrij naar P. Langkous)
Het kan spannend zijn om iets nieuws te gaan doen, om vertrouwde zekerheden los te moeten laten en nieuwe kaders te moeten vinden. En ja, ieder project kent een “dark swamp of dispear” (J. Saddington), maar je zult verstelt staan hoeveel positieve energie vrijkomt als je samen gaat bouwen aan een betekenisvol project. Je doet het voor de leerlingen, want ze hebben recht op gepassioneerde rolmodellen. Dus bruine broek aan (R. Claassen) en ervoor gaan!
Deze column is geschreven door
Lennert Duindam, Edunamics
Lennert Duindam is onderwijsadviseur bij Edunamics. Als leraar werkte hij vanuit drie principes:
- Wees authentiek
Door een rolmodel te zijn in authenticiteit creëer je ruimte voor diversiteit. Jezelf kunnen zijn is een basisvoorwaarde voor groei.
- Leren lukt alleen als het betekenisvol is
Hier begint intrinsieke motivatie voor ontwikkeling. Als begeleider in een leerproces moet je op zoek gaan naar wat dit voor iemand betekent.
- Maak plezier
Wat je uitstraalt is besmettelijk. Maak dus plezier, werk hard en durf fouten te maken. Een leerling luistert niet naar wat je zegt, maar doet wat jij doet.
Inmiddels staat Lennert niet meer voor de klas. Maar of hij nu projectleider is van onderwijsvernieuwing, bestuurders helpt bij het vaststellen van de strategische planning of een onderwijsteam in kaart brengt als onderzoeker, deze basisprincipes neemt hij altijd mee.
