PO Management

Vreemd maar waar

Geen betonblokken meer in wasmachines, maar een tank die gevuld wordt met water als de machine op z’n plaats staat. Deze ontdekking van onderzoekers van de Nottingham Trent University is een zegen voor wasmachineverkopers, lees bezorgers en verhuizers. Met die gevulde watertank schijnt de machine net zo stabiel te zijn als met een conventioneel contragewicht. Als u ooit een machine de trap op hebt getild, weet u wat voor een prachtige uitvinding dit is.

Flipping de observatie

Er zijn veel observatieformulieren in omloop om de lespraktijk te evalueren. Ook ik gebruik tijdens audits een standaardformulier. Deze formulieren zijn voor het grootste deel gericht op het handelen van de leraar: wat is zichtbaar ten aanzien van pedagogisch handelen, het klassenmanagement en de structuur van de les, de opbouw en inhoud van de instructie, de afstemming op verschillen tussen leerlingen. De beoordeling kan dan snel leiden tot een tweepuntsschaal: wel of niet gezien?

Aan het eind van de les moet je echter soms constateren dat je veel van de kenmerken op het observatieformulier waargenomen hebt, maar dat je twijfelt of de leerlingen wel iets geleerd hebben. De leerkracht past veel kenmerken toe, maar was het voor de leerlingen eigenlijk wel een goede, zinvolle les? Hebben ze iets geleerd?

Recht op...

Binnen onze stichting zijn we druk bezig met het opstellen van een nieuw strategisch beleidsplan. Onderdeel daarvan is de omschrijving van onze beloftes. In het concept staan deze beloftes omschreven als rechten. Ieder kind heeft recht op een veilige omgeving, ieder kind heeft recht op passend onderwijs, enzovoort.

Tijdens de bijeenkomsten over het beleid ontstond een mooie discussie. Men vroeg zich af of ‘recht op’ wel ‘recht doet’ aan de inspanningen die op school geleverd worden. 
Ontstaan er bijvoorbeeld geen eindeloze discussies over wat veilig en wat passend is? Gaan ouders niet op de loop met die rechten? Anderen vonden de formulering juist weer heel sterk: ‘Hier staan we immers voor.’

Wildcard

Eind september bezochten ongeveer 200 schoolleiders Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Lekker met z’n allen aapjes kijken en praten over het thema dat we samen geformuleerd hebben: hoe ga je als schoolleider om met de maatschappelijke trends en ontwikkelingen. Geen geringe opgave. Alles verandert zo razendsnel. Thema’s als internationalisering, diversiteit en tweedeling, flexibilisering en individualisering hebben grote invloed op ons toekomstige onderwijs.

Gelukkig zorgt niet iedere trend voor een aardverschuiving. De inleiders die spraken over het thema ‘techniek’ staken de schoolleiders een hart onder de riem door te zeggen dat het hierdoor eerder gemakkelijker dan moeilijker wordt.

Verbindend leiderschap

Kersti Kaljulaid. Ze is van 1969, heeft een gezin met vier kinderen en is oma. Op haar 46e werd ze president van Estland. Ze heeft kennis van zaken, een visie op de toekomst van haar land en een groot hart voor kinderen.

Met zo’n 700 schoolleiders luisterde ik op 18 oktober naar haar openingstoespraak op de tweejaarlijkse conferentie van de European School Heads Association. Die vond dit keer plaats in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Dit land maakte tot begin jaren negentig nog onderdeel uit van de Sovjet-Unie. Ondertussen timmert Estland keihard aan de weg van ontwikkeling, waarbij onderwijs gezien wordt als katalysator voor welvaart én welzijn.

De basis op orde

Op 7 november verscheen het adviesrapport van de Onderwijsraad Ruim baan voor leraren, een nieuw perspectief op het leraarschap. De website van de Onderwijsraad vermeldt: ‘De Tweede Kamer heeft de Onderwijsraad de volgende adviesvraag gesteld: Hoe kunnen opleidings- en arbeidsstructuur zo worden vormgegeven dat ze op termijn bijdragen aan zowel voldoende als goede leraren? De raad introduceert een nieuwe kijk op het beroep die leidt tot ingrijpende aanpassingen in de opleidingsen arbeidsstructuur.’

Scherp zijn en blijven

We zijn een belangrijke datum gepasseerd: 1 januari 2018. Op die datum moesten alle schoolleiders zijn geregistreerd. Zo staat het in de cao. Inmiddels hebben 8700 schoolleiders zich ingeschreven. Nee, nog niet iedereen, maar wel bijna iedereen. Een kleine groep laat nog verstek gaan. Een deel daarvan gaat binnenkort met pensioen en een heel klein deel heeft principiële bezwaren. Over die hele kleine groep mogen de schoolbesturen zich gaan buigen. Zij mogen zich in elk geval geen registerdirecteur noemen.

Kortom, we mogen tevreden zijn over de aantallen, kwantitatief hebben we onze doelstelling gehaald. Belangrijker nog zijn de kwalitatieve doelstellingen die we beogen.

'In God we trust, all others bring data'

Op uitnodiging van een aantal schoolbesturen in de VS heeft het managementteam van PCBO Meppel een studiereis gemaakt naar dit land. Een prachtige reis, veel indrukken en veel nieuwe ideeën opgedaan om het onderwijs te verbeteren.

Ongevraagde cursussen?

Onlangs deed de politiek voorafgaand aan het onderwijsdebat weer eens bijzondere uitspraken over het PO waaruit blijkt dat men ver van de dagelijkse praktijk in het onderwijs af staat. Er werd onder andere gesproken over adviseurs van € 1100,- per dagdeel (wie zijn dit?), besturen en raden van toezicht die vorstelijke beloningen ontvangen en het moeten volgen van ongevraagde cursussen. De PO-Raad reageerde daarop met de woorden: grote onzin, schofferend en getuigend van struisvogelpolitiek. Terecht, vind ik. 

Over ongevraagde cursussen wil ik het even met u hebben. Wat is een ongevraagde cursus? Een cursus die vanuit overheidswege is opgelegd? Een cursus die een leerkracht in opdracht van een schoolleider volgt vanwege het niet of onvoldoende tonen van specifieke didactische vaardigheden? Een cursus die is uitgekozen door het team met meerderheid van stemmen, maar waar uw stem niet voor was?

Buiten de lijntjes

Een kaasschaaf kun je ook gebruiken om een wortel te schillen. Een in je lab mislukte lijmsamenstelling kun je weggooien, maar je kunt hem misschien ook toepassen als je briefjes niet-permanent zelfklevend wilt maken. Je kunt ervan balen dat het schoolbudget de aanschaf van een speeltoestel niet toestaat. Je kunt ook met je leerlingen een activiteit bedenken om geld op te halen voor dat toestel.